Yazan : Özcan ATAR
İnsanlık, kadim zamanlardan beri “zaman” denilen o büyük gizemi gündelik hayatına entegre etmek için kafa yormuştur. Güneşin hareketi, ayın evreleri, yıldızların konumu; gölge, kum ve mum… Yaşamı anlamlandırmak ve zamana yön vermek için ne büyük çabalar sarf edildi.
Peki, zamana mahkûmiyeti hatırlatan bu materyaller ve fikri egzersizler gerçekten insanoğlunu tahakkümü altına mı aldı, yoksa insan zamanı kontrolü altına mı aldı? Her ne olmuşsa da, insan ve zaman birlikte bir sona doğru ilerliyor.
Bazen düşünmeden edemiyorum: Zamanı gösteren simgeler ve imgeler olmasaydı, daha huzurlu ve stressiz yaşar mıydık? Şehrin yoğun temposundan kaçıp köye gittiğimizde hissettiğimiz o “zamanın durma” hissi, aslında ruhun özlediği bir özgürlük müdür? M.Ö. yaşayan bir insan dirilip 21. yüzyılın sürekli saatine bakan, bir yerlere yetişmeye çalışan insanını görseydi muhtemelen şaşkınlıkla “Ne oluyor?” diye sorardı.
Mekanik Sanatın Estetiği
Modern dünyada işler çoksa, planlara sadık kalmak bir zorunluluktur. Bu planların sadık yardımcısı ise şüphesiz saatlerdir. Saat, insanlık tarihinin en önemli icatlarından biri; ilerlemenin, modernliğin ve zarafetin sembolüdür.
Bir saat tutkunu olarak, Quartz (pilli) saatlerin sunduğu tasarım çeşitliliğini kabul etsem de, mekanik ve otomatik saatlerin yeri bende her zaman başkadır. Mekanik bir saat, insan elinin ustalığını ve estetiğini yansıtan bir hazzın taşıyıcısıdır. Bilgelik, yetenek ve estetiğin birleştiği o mekanizma, insanın anlam dünyasında üstün bir entelektüelliği ifade eder.
Mikro-Mekanik Mucize: Calibre 101
Saatçilik tarihi, özellikle 1920’lerin Art Deco döneminden 1960’ların kokteyl saatlerine kadar zanaatkârlığın zirvesine şahitlik etti. Erkekler için üretilen cep saatleri mükemmel bir aksesuar iken, kadınlar için tasarlanan bileğe takılan mücevher görünümlü saatler, mikro-mekanik bir devrimi zorunlu kıldı.
Erkek saatlerinde geniş kadran sayesinde mekanizmayı yerleştirmek kolayken, 12-20 mm çapındaki kadın saatlerine mekanik bir ruh üflemek büyük bir beceri gerektiriyordu. Bu noktada Antoine LeCoultre ismi devrim niteliğindedir. 1844’te milimetrenin binde birini ölçebilen milyonometreyi icat ederek, hassas bileşen üretiminin kapılarını açtı.
Bu vizyonun meyvesi, torunu Jacques-David LeCoultre döneminde, 1929 yılında hayat buldu: Calibre 101.
- Boyut: Sadece 14 mm uzunluk ve 4.8 mm genişlik.
- Ağırlık: 1 gramdan daha hafif.
- Unvan: Dünyanın en küçük mekanik mekanizması (Hala bu unvanı korumaktadır).
Günümüzde Saat Tutkusu
Bugün pilli saatlerin seri üretimi dünyayı sarsa da, mekanik saatlere olan rağbet yeniden artıyor. Graff markasının 55 milyon dolarlık “Hallucination” gibi uç örnekleri bir yana, aslında mekanik saat hazzına ulaşmak imkansız değil. İkinci el piyasasında, bütçeye uygun ama karakteri olan pek çok kaliteli mekanik saat bulmak mümkün.
Teknolojinin entegre olduğu modern dünyada saatler artık çok daha renkli ve çeşitli. İster bir mühendislik harikası olan mekanik bir parça, ister göz alıcı bir tasarım olsun; saatler hala bileğimizde zamanı değil, yaşam tarzımızı ve estetik anlayışımızı taşımaya devam ediyor.
efecity 