Etiket: Recep

  • 19.Yüzyıl sonundan 20. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Türkçemiz Üzerine Yazılan-Konuşulanlar-II (Mehmet Emin ERİŞİRGİL)

    Türkçemizin yüzyıllar içindeki alfabe değişimleri de ilginç. Orhun alfabesi kullandık, Arap alfabesini kullandık ve Latin alfabesini kullanmaya devam ediyoruz. Kiril alfabesi de olma ihtamali de hep açıktı lakin iyi ki Atatürk Latin alfabesinde karar kılmış. Geçekten Latin alfabesi hem Arap, hem Kiril albelerine göre daha kullanışlı.

    Türkçemizin Latin alfabesine geçişi ile ilgili genel bir bilgimiz yoktu. Latin alfabesine geçtik fakat nasıl geçtik? Geçiş süreçleri nasıldı? Kolay mı? Zor mu?

    “Türk tarihinde ilk kez Latin harfli Türkçe metin, III. Selim dönemine
    uzanır. III. Selim, saray hizmetinde görevlendirmek için Fransız mimar
    Antoine Ignace Melling’i himayesine aldı. Kısa sürede Türkçeyi
    söken mimar, hiçbir zaman Arapça harfleri öğrenmedi. İstanbul’daki ilk
    işi padişahın kız kardeşi Hatice Sultan’ın Ortaköy’deki sarayını restore
    etmekti. Namahremi olduğu için Hatice Sultan’ın karşısına geçip yüz
    yüze görüşemezdi. O da düşüncelerini sultana Türkçe olarak Latin harfleriyle
    kaleme aldı. Hatice Sultan da Melling’in mektuplarına yine Latin
    harfleriyle yazılmış TürkÇe pusulalarla yanıt verdi.”(1)

    Atatürk’ün 1914 tarihinde Madam CORİNNE’e yazdığı mektuptan bir kesit:”“Dunya inssanlar idjin bir dari imtihandir. Imtihan idilfene inssanin hire 9uale moutlaka pike mouvafike djevabe vermessi mumqune olmaya bilire. Fekate duchunmilidir qui heuquume djivablarin heiiti oumoumiyissindine hassil olan mouhassalaya gueuri virilir.” (kaynak:The Turkish Language Reform, Geoffrey Lewis, Oxford)

    (daha…)